Nesli Tehlikede Olan Geleneksel Tane Baklagil, Tek Çiçekli Fiğ (Vicia articulata Hornem): Türkiye Orijinli Popülasyonların Bazı Tarımsal Özellikleri ve Protein Temelli Besleme Değeri

Özet

Tarımsal araştıranlarda çoğunlukla ekonomik değeri yüksek temel ürünler ele alınmakta, küçük miktarda veya yöresel olarak tarımı yapılan bitkiler ise göz ardı edilmektedir. İklim değişikliği, tüketici tercihlerindeki değişimler, güvenli ve sağlıklı gıda talebinin artması göz ardı edilmiş veya yok olmaya yüz tutmuş türlere olan ilgiyi artırmaktadır. Bu kapsamda değerlendirilebilecek bitkilerden biri de tek çiçekli fiğ (Vicia articulata Hornem )’dir. Tek çiçekli fiğ Türkiye’de sarı mercimek olarak bilinmekte ve İç Ege’de uzun yıllardan beri tane baklagil olarak yetiştirilmektedir. Ancak bitki hakkında bilgiler son derece kısıtlıdır ve tarımı da azalma eğilimindedir. Bunun anlamı bitkinin kültürü yok olma riski taşımaktadır. Bu nedenle mevcut çalışmada Farklı illerden temin edilen 5 adet yerel popülasyonun, 2023 ilkbaharında Yozgat koşullarında ekilerek bazı tarımsal özellikleri ve protein içeriği belirlenmiştir. İncelenen bütün özellikler bakımından tek çiçekli fiğ popülasyonları arasında önemli (p<0.01) farklılıklar tespit edilmiş; çiçeklenme başlangıcı 69 -75 gün, hasat olum zamanı 117-122 gün, tane verimi 1.47 - 2.41 t ha^-1 ve protein oranı %26.08 – 27.90 arasında belirlenmiştir.  Sonuç olarak tek çiçekli fiğin verim ve protein içeriği bakımından mercimekle kıyaslanabilir olduğu tespit edilmiş ve daha kapsamlı çalışmaların faydalı olacağı kanaatine varılmıştır.