Makarnalık Buğday Genotiplerinin Kurak Sezonda Yağışa Dayalı ve İlave Sulama Yapılan Koşullarda Verim ve Kalite Özelliklerinin İncelenmesi
Özet Görüntüleme: 0
/ 
PDF İndirme: 0
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.13918806Anahtar Kelimeler:
Makarnalık buğday, Triticum durum, kuraklık stresi, verim, proteinÖzet
Diyarbakır Dicle Üniversitesi Tarla Bitkileri uygulama alanlarında 2021/2022 sezonunda yağışa dayalı ve ilave sulama yapılan koşullarda yürütülen araştırmada, Güneyyıldızı, Ovidio, Svevo çeşitleri ile Hat-301 ve UYM-2 hatları olmak üzere toplamda 5 adet makarnalık buğday genotipi materyal olarak kullanılmıştır. Çalışma yağışa dayalı ve ilave sulama yapılan koşullarda olmak üzere 2 ayrı deneme şeklinde yürütülmüştür. Bu çalışmada Diyarbakır ili koşullarında aşırı sıcak ve kurak geçen sezonda, makarnalık buğday genotiplerinin yağışa dayalı ve ilave sulama yapılan koşullarında bazı verim ve kalite özelliklerinin değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Bu çalışma neticesinde yağışa dayalı ve ilave sulama yapılan koşullar altında makarnalık buğday genotipleri arasında incelenen özellikler ve uygulamalar arasındaki farklılıklar değerlendirildiğinde tane veriminin ilave sulama yapılan koşulda % 705.10 oranında arttığı, özellikle buğdayın generatif dönemindeki yüksek kuraklık stresinde tane veriminde önemli düzeyde düşüşe neden olduğu sonucu ortaya konulmuştur. Ayrıca protein oranlarında ilave sulama yapılan koşulda % 22.42’ lik bir düşüş belirlenmiştir. Bu duruma sebebiyet olarak ise ilave sulama yapılan koşulda buğdayın vejetasyon süresinin daha uzun olduğu ve tane olum döneminde nişasta birikimini daha fazla yaptığı sonucuna varılmıştır.
Referanslar
Albayrak, Ö., Kızılgeçi, F., Yıldırım, M., ve Akıncı, C., 2020. Farklı çevrelerde yetiştirilen yazlık ekmeklik buğday genotiplerinin tane verimi ve kalite özellikleri yönünden incelenmesi. Anadolu Journal of Agricultural Sciences, 35: 167-174.
Aydoğan, S. ve Soylu, S., 2017. Ekmeklik buğday çeşitlerinin verim ve verim öğeleri ile bazı kalite özelliklerinin belirlenmesi. Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü Dergisi, 26(1): 24-30.
Bayhan, M., Yorulmaz, L., Özkan, R., Yıldırım, M., Albayrak, Ö., Öner, M., 2022. Kurak koşullardabazı ekmeklik buğday genotiplerinin performanslarının GGE biplot analizi yöntemi ile değerlendirilmesi. Artvin Çoruh Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 23(2): 88-95.
Challinor, A. J., Watson, J., Lobell, D. B., Howden, S. M., Smith, D. R., Chhetri, N. 2014. A meta-analysis of crop yield under climate change and adaptation. Nature Climate Change, 4(4): 287-291.
De Costa, W. 2011. A review of the possible impacts of climate change on forests in the humidtropics. Journal of the National Science Foundation of Sri Lanka, 39: 281–302.
Eliş, S., Biçer, B.T., 2022. Yetiştirme sistemlerinin kurak şartlarda buğdayın verim ve kalite özelliklerine etkisi. Dicle Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 11(2): 351-360.
Farooq, M., Hussain, M., Siddique, K.H.M., 2014. Drought stress in wheat during flowering and grain-filling periods. Critical Reviews in Plant Siences, 33(4): 331-349.
Fontana, G., Toreti, A., Ceglar, A., De Sanctis, G. 2015. Early heat waves over Italy and theirimpacts on durum wheat yields. Natural Hazards and Earth System Sciences, 15: 1631-1637.
Güngör, H., 2024. Evaluation of Heterosis and heterobeltiosis for spike-related traits in F1 and F2 populations of hexaploid bread wheat. ISPEC Journal of Agricultural Sciences, 8(3): 572–582.
Hatfield, J.L, Boote, K.J, Kimball, B.A., 2011. Climate impacts on agriculture: Implications for crop production. Agronomy Journal, 103(2): 351-370.
İpekeşen, S., Akyıldız, M.İ., Alp, A., 2023. Diyarbakır ili sulu koşullarında ileri kademe ekmeklik buğday hatlarının verim ve kalite özelliklerinin gge biplot tekniği ile değerlendirilmesi. Dicle Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 12(1): 107–123.
Liu, B., Asseng, S., Müller, C., Ewert, F., Elliott, J., Lobell, D.B., Zhu, Y., 2016. Similar estimates of temperature impacts on global wheat yield by three independent methods. Nature Climate Change, 6(12): 1130-1136.
Lobell, D.B., Schlenker, W., Costa-Roberts, J., 2011. Climate trends and global crop production since 1980. Science, 333(6042): 616-620.
Johnson, R.C., Kanemasu, E.T., 1983. Yield and development of winter wheat at elevated temperatures. Agronomy Journal, 75: 561-565.
Mueller, B., Hauser, M., Iles, C., Rimi, R.H., Zwiers, F.W., Wan, H., 2015. Lengthening of thegrowing season in wheat and maize producing regions. Weather and Climate Extreme, 9: 47–56.
Okur, D., Aktaş, H., 2024. Observation Barley Landraces (Hordeum vulgare L.) Interms of Morphological Traits. ISPEC Journal of Agricultural Sciences, 8(2): 395–408.
Özkan, R., Bayhan, M., Yorulmaz, L., Öner, M., Yıldırım, M., 2021. Effect of different organic fertilizers on bread weat (Triticum aestivum L.) productivity. International Journal of Agriculture, Environment and Food Sciences, 5(3): 433-442.
Porter, J.R., Gawith, M., 1999. Temperatures and the growth and development of wheat: A review. European Journal of Agronomy, 10(1): 23-36.
Poudel, M.R., Poudel, H., Pandey, M., Thapa, D., Dhakal, K., 2020. Evaluation of wheat genotype sunder irrigated, heat stress and drought conditions. Journal of Biology and Today's World, 9(1): 212, 2020.
Sehgal, A., Sita, K., Siddique, K.H., Kumar, R., Bhogireddy, S., Varshney, R.K., Nayyar, H., 2018. Drought or/and heat-stress effects on seed filling in food crops: impacts on functional biochemistry, seed yields, and nutritional quality. Frontiers In Plant Science, 9: 1705.
Sofield, I., Evans, L.T., Cook, M.G., Wardlaw, I.F., 1977. Factors influencing the rate and duration of grain filling in wheat. Australian Journal of Plant Physiology, 4: 785-797.
Tashiro, T., Wardlaw, I.F., 1990. The effect of high temperature at different stages of ripening on grain set, grain weight and grain dimensions in the semi-dwarf wheat ‘Banks’. Annals of Botany (London), 65: 51-61.
Wardlaw, I.F., Dawson, I.A., Manibi, P., Fewster, R., 1989. The tolerance of wheat to high temperature during reproductive growth. I. survey procedures and general response patterns. Australian Journal of Agricultural Research, 40: 1-13.
Wardlaw, I.F., Sofield, I., Cartwright, P.M., 1980. Factors limiting the rate of dry matter accumulation in the grain of wheat grown at high temperature. Australian Journal of Plant Physiology, 7: 387-400.
Warrington, I.J., Dustone, R.L., Green, L.M., 1977. Temperature effects at three development stages on yield of wheat ear. Australian Journal of Plant Physiology, 8: 145-159.
Yanagi, M., 2024. Climate change impacts on wheat production: Reviewing challenges and adaptation strategies. Advances in Resources Research, 4(1): 89-107.
Yıldırım, M., Kızılgeçi, F., Albayrak, Ö., Iqbal, M.A., Akıncı, C., 2022. Grain yield and nitrogenuse efficiency in spring wheat (Triticum aestivum L.) hybrids under different nitrogenfertilization regimes. Journal of Elementology, 27(3): 627-644.
Yiğit, A., Erekul, O., 2023. Antioxidant activity and essential amino acid content of bread wheat (Triticum aestivum L.) Varieties. Tarım Bilimleri Dergisi, 29: 130-141.
Yorulmaz, L., Öner, M., Albayrak, Ö., Akıncı, C., 2023. Ekmeklik buğday (Triticum aestivum L.) genotiplerinin kurak sezonda verim performansları. Dicle Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 12(1): 123-135.
Zhu, X., Zhou, J., Feng, C., Guo, W., Peng, Y., 2005. Differences of protein and its componentaccumulation in wheat for different end uses. Zuowu Xue Bao, 31(3): 342-347.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2024 MAS Uygulamalı Bilimler Dergisi
Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
Dergimizde yayımlanan makaleler, 