Bingöl ve Çevresinde Yenidoğan Buzağı İshallerinde Karşılaşılan Bazı Önemli Patojenlerin Belirlenmesi ve Prevalansı
Özet Görüntüleme: 256
/ 
PDF İndirme: 127
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.8397035Anahtar Kelimeler:
Buzağı, neonatal, ishal, dışkı, test, PCR, enfeksiyonÖzet
Bu çalışmanın amacı, 0-30 günlük ishalli 120 buzağıda hızlı tanı test (HTT) kitleri, standart tanı yöntemleri ve RT-PCR testleri kullanılarak ishale neden olan en yaygın patojenlerin prevalansını klinik olarak belirlemektir. Hayvan materyali Bingöl ve çevresinde yetiştirilen ishalli buzağılardan teşkil etmiştir. Buna göre, buzağılarda ishale yol açan enfeksiyöz ajanlar oransal olarak; eimeria %20.83, escherichia coli %17.50, rotavirus %16.81, clostridium perfringens %13.27, cryptosporidium spp %11.67, coronavirus %9.16 ve giardia %3.33 şeklinde sıralanmıştır. Ayrıca miks olarak seyreden vakalar da belirlenmiştir. Yine tespit metotları karşılaştırıldığında; ishalli vakalarda uygulanan hızlı tanı testleriyle rotavirus (%70.83-17/24 adet), coronavirus (%29.16-7/24 adet), moleküler tahliller rotavirus (%83.33-20/24 adet), coronavirus (%45.83-11/24 adet) ve paraziter etkenlerden cryptosporoidium’un HTT (%41.38-12/29 adet) tanısıyla mikroskobik (%48.27-14/29 adet) teşhisleri arasında az da olsa rakamsal bir fark görülmüş, ancak istatistiksel olarak önemli bulunmamıştır (p>0.05). Dolayısıyla hızlı tanı test kitlerinin teşhis yüzdesi yüksek çıkmıştır. Sonuç olarak, elde edilen hastalık etmenlerinin prevalansının ve yapılan test teknikleri arasındaki farkın bilinmesi gerek akademik yönden gerek sahada çalışan klinisyen veteriner hekimler için önemli sonuçlar doğuracağı kanısına varılmıştır.
Referanslar
Akyüz, E., Naseri, A., Erkılıç, E.E., Makav, M., Uzlu, E., Kırmızıgül, A.H., Gökce, G., 2017. Neonatal buzağı ishalleri ve sepsis. Kafkas Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 10 (2): 181-91.
Al M., Balıkçı E., 2012. Neonatal ishalli buzağılarda rotavirus, coronavirus, E. coli K99 ve cryptosporidium parvum'un hızlı test kitleri ile teşhisi ve enteropatojen ile maternal immünite ilişkisi. Fırat Üniversitesi Sağlık Bilimleri Veteriner Dergisi, 26(2): 73-78.
Albay, M., Şahinduran, Ş., Adanır, R., Yukarı, B., Köse, O., 2011. Efficacy of Albendazole and Two Different Doses of Paromomycin for Treatment of Naturally Occurring Giardia Infection in Lambs. Kafkas Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi, 17(6): 1021- 1024.
Alkan, F., 1998. Buzağı ishallerinde rotavirus ve coronavirusların rolü. Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi, 45: 29-37.
Altuğ, N., Yüksek, N., Özkan, C., Keleş, İ., Başbuğan, Y., Ağaoğlu, Z.T., Kaya, A., Akgül, Y., 2013. Neonatalbuzağı ishallerinin immunokromotografik test kitleri ile hızlı etiyolojik teşhisi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi, 24: 123-128.
Al-Yousif, Y., Anderson, J., Bergstrom, C.C., Kapil, S., 2002. Development, evaluation, andapplication of lateral - flowimmunoassay(immunochromatography) fordetection of rotavirus in bovine fecal samples. Clinical and Diagnostic Laboratory Immunology, 9: 723–724.
Arslan, M.Ö., Kırmızıgül, A.H., Parmaksızoğlu, N., Erkılıç, E.E., 2015. Eimeria zuernii ile doğal enfekte buzağılarda kış coccidiosisi olgusu. Atatürk Üniversitesi Veteriner Bilimleri Dergisi, 10(3): 193-97.
Bal, D., 2019. Manisa yöresinde neonatal buzağı ishalleri üzerine etiyolojik araştırmalar. Yüksek lisans tezi. Kocatepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Afyonkarahisar.
Bilal, T., 2007.Yeni doğanların iç hastalıkları. İstanbul Üniversitesi; yayın no 4657. İstanbul.
Birdane, F.M., 2017. Çiftlik hayvanlarında kriptosporidiozis ishalleri. Kocatepe Veterinary Journal, 10: 91-98.
Cho, Y.I., Han, J.I., Wang, C., Cooper, V., Schwartz, K., Engelken, T., 2013. Case–control study of microbiological etiology associated with calf diarrhea. Veterinary Microbiology, 166(3-4): 375-85.
Cho, Y.I., Kim, W.I., Liu, S., Kinyon, J.M., Yoon, K.J., 2010. Development of a panel of multiplex real-time polymerase chain reaction assays for simultaneous detection of major agents causing calf diarrhea in feces. Journal of Veterinary Diagnostic Investigation, 22(4): 509-17.
Cho, Y.I., Yoon, K.J., 2014. An overview of calf diarrhea-infectious etiology, diagnosis, and intervention. Journal of Veterinary Science, 15 (1): 1-17.
Cho, K.O., Hoet, A.E., Loerch, S.C., Wittum, T.E., Saif, L.J., 2001. Evaluation of concurrent shedding of bovine coronavirus via the respiratory tract and enteric route in feedlot cattle. American Journal of Veterinary Research, 62: 1436–1441.
Constable, P.D., 2004. Antimicrobial use in the treatment of calf diarrhea. Journal of Veterinary Internal Medicine, 18: 8-17.
Cornish, T.E., Van Olphen, A.L., Cavender, J.L., Edwards, J.M., Jaeger, P.T., Vieyra, L.L., 2005. Comparison of ear notch immunohistochemistry, ear notch antigen-capture ELISA, and buffy coat virus isolation for detection of calves persistently infected with bovine viral diarrhea virus. Journal of Veterinary Diagnostic Investigation, 17(2): 110-17.
Cruvinel, L.B., Ayres, H., Zapa, D.M.B., Nicaretta, J.E., Couto, L.F.M., Heller L.M., Bastos T.S.A., Cruz B.C., Soares V.E., Teixeira W.F., de Oliveira J.S., Fritzen J.T., Alfieri A.A., Freire RL, Lopes WDZ., 2020. Prevalence and risk factors for agents causing diarrhea (Coronavirus, Rotavirus, Eimeria spp., Cryptosporidium spp., and nematodes helminthes) according to age in dairy calves from Brazil. Tropical Animal Health and Production, 2020 Mar; 52(2): 777-791.
Çabalar, M., Kaya, A., Arslan, S., 2007. Yeni doğan buzağıların ishal olgularında rotavirus ve coronavirus araştırılması. Veteriner Bilimleri Dergisi, 23(3-4): 103-06.
Debelo, M., Abdela, H., Tesfaye, A., Tiruneh, A., Mekonnen, G., Asefa, Z., Moje, N., 2021. Prevalence of Bovine Rotavirus and Coronavirus in Neonatal Calves in Dairy Farms of Addis Ababa, Ethiopia: Preliminary Study. BioMed Research International, Nov. 9: 1-6.
Elitok, Ö.M., Elitok, B., 2016. Neonatal buzağı ishallerinin tedavi ve korunmasında kolostrum serumlarının parenteral uygulanması. Kocatepe Veterinary Journal, 9: 211-214.
Garcia, A., Ruiz-Santa-Quiteria, J.A., Orden, J.A., 2000. Rotavirus and concurrent infections with other enterapathogens in noenatal diarrheic dairy calves in Spain. Comparative Immunology, Microbiology and Infectious Diseases, 23: 175 – 83.
Hammer, H.F., Fine, K.D., Santa Ana, C.A., Porter, J.L. Schiller, L.R., Fordtran, J.S., 1990. Carbohydrate Malabsorption. Its Measurement and its Contribution to Diarrhea. The Journal of Clinical Investigation, 86:1936-1944.
Hopkins, B.A., Quigley, J.D., 1997. Effects of method of colostrum feding and colostrum supplementation on concentrations of ımmunoglobulin G in the serum of neonatal calves. Journal of Diary Science, 80: 979-983.
İçen, H., Arserim, N.B., Işık, N., Özkan, C., Kaya, A., 2013. Prevalence of Four Enteropathogens with Immunochromatographic Rapid Test in the Feces of Diarrheic Calves in East and Southeast of Turkey. Pakistan Veterinary Journal, 33: 496-499.
Iturriza-Gomara, M., Wong, C., Blome, D., Desselberger, U., Gray J., 2002. Molecular characterization of VP6 genes of human rotavirus isolates: Correlation of genogroups with subgroups and evidence of independent segregation. Journal of Virology, 76: 6596-6601.
Jay, A.P., Sıv, M., Alfred, C.O., 1981. Role of pH in Production of Hydrogen from Carbohydrates by Colonic Bacterial Flora. Journal of Clinical Investigation, 67: 643-650.
Kalkan, C., Toparlı, R., 2017. Veteriner hekimliği terimleri sözlüğü. Türk Dil Kurumu Yayınları, 2.
Koçhan, A., Şimşek, A., İpek, D., İçen, H., 2020. Bir Buzağıda Giardia Duodenalis Kaynaklı Şiddetli Kanlı İshal Olgusu. Dicle Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi, 13(2): 179- 182.
Kozat, S., 2018. Hypothermia in newborn calves. Journal of İstanbul Veterinary Sciences, 2(1): 30-37.
Kozat, S., 2019. Yenidoğan buzağılarda kolostrum yönetiminin önemi. Atatürk Üniversitesi Veteriner Bilimleri Dergisi, 14(3): 343-53.
Kozat, S, Tuncay, İ., 2018. Siirt yöresindeki yenidoğan ishalli buzağılarda Rotavirus, Coronavirus, Cryptosporidium spp, Escherichia coli K 99 ve Giardia lamblia etkenlerinin prevalansı. Van Veterinary Journal, 29(1), 17-22.
Kozat, S., Voyvoda, H., 2006. İshalli buzağılarda kristalloid (laktatli ringer) ve kolloidal + kristalloid (%6 dekstran- 70 + laktatlı ringer) infüzyon solüsyonlarinin rehidratasyon etkinliği. Van Sağlık Bilimleri Dergisi, 9 (1): 139-51.
Lorenz, I., Fagan, J., More, S.J., 2011. Calf health from birth to weaning II.management of diarrhoea pre-weaned calves. Irish Veterinary Journal, 64:1- 9.
Luginbühl, A., Reitt, K., Metzler, A., ve ark., 2005. Feldstudie zu Prävalenz und Diagnostik von Durchfallerregern beim neonaten Kalb im Einzugsgebiet einer schweizerischen Nutztierpraxis, Schweiz Arch Tierheilk, 6: 245–252.
Matte, J.J., Girard, C.L., 1982. SeoaneJR, Absorption of colostral immunoglobulin G in the newborn dairy calf. Journal of Diary Science, 65: 1765-1772.
Oda, K., Nishida,Y., 1990. Prevalenca and distribution of bovine coccidia in japan. Japan Journal of Veterinary Science, 52:71-77.
Oku, Y., Kamiya, K., Kamiya, H., ve ark., 2001. Development of oligonucleotidelateral-flowimmunoassayformulti-parameterdetection. Journal of Immunological Methods, 258: 73–84.
Özkan, M., Gıcık, Y., Metin, H., Sarı, B., 2001. Prevence of cryptosporidium spp oocysts in diarrhoeic calves in Kars Province, Turkey. Turkish Journal of Veterinary Animal Science, 25: 161-64.
Smith, G.W., 2009. Treatment of calf diarrhea : oral fluid therapy. Veterinary Clinical North American Food Animal Practice, 25(1):55-72.
Şahal, M., Kurtdede, A., Börkü M.K., Ünsüren, H., İmren, H.Y., Özlem, M.B., Kalınbacak, A., 1994. Yeni doğan ishalli buzağıların klinik bulguları ve asit-baz dengesi dikkate alınarak sodyum bikarbonat ve elektrolitik sıvılarla sağaltımı. Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi, 41: 509-525.
Şahal, M., Terzi, O.S., Ceylan, E., Kara, E., 2018. Buzağı İshalleri ve Korunma Yöntemleri. Derleme/ Review Article, Lalahan Hayvancılık Araştırma Enstitüsü Dergisi, 58 (Özel Sayı): 41-49.
Şen, İ., Güzelbekteş, H., Yıldız, R., 2013. Neonatal buzağı ishalleri: patofizyoloji, epidemiyoloji, klinik, tedavi ve koruma. Türkiye Klinikleri Journal of Veterinary Sciences, 4:171-178.
Şentürk, S., 2001. Buzağı ishallerinde sıvı tedavisi. Journal of Research in Veterinary Medicine, 20: 161-167.
Şentürk, S., 2018. Olgu tartışmalı buzağı iç hastalıkları, Genişletilmiş kitap, 3. baskı. Özhan Matbaası, Bursa.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2023 MAS Uygulamalı Bilimler Dergisi
Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
Dergimizde yayımlanan makaleler, 