Alkol Madde Bağımlılığına Bilişsel Davranışçı Terapinin Kullanılması Üzerine Sistematik Bir Derleme
Özet Görüntüleme: 655 / PDF İndirme: 437
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.8195405Anahtar Kelimeler:
Alkol bağımlılığı, madde bağımlığı, bilişsel davranışçı terapi, grup terapiÖzet
Bu çalışmanın yapılma amacı alkol madde bağımlısı kişilerde bilişsel davranışçı terapinin uygulanması incelenmesidir. Çalışmanın yöntemi sistematik derlemedir. Herhangi bir ölçek veya saha çalışması kullanılmamıştır. Kullanılan çalışmalar 2016-2020 yılları arasında olmakla birlikte yalnızca Türkçe çalışmalar kullanılmıştır. Çalışmada kullanılan bilişsel davranışçı terapi yaklaşımı, bireyleri madde kullanmaya sürükleyen olguları tespit etmek ve kullanımdaki olumsuz davranış ve düşünceleri değiştirmeyi hedefler. Bağımlılık bakımından bireyi alkol madde kullanımına iten temel etkenleri ana hedef olarak belirler ve kişinin içinde bulunduğu bu olumsuz durumda, bireyin bu yola sürüklenmesine etken olan koşular saptanır ve bu durumu değiştirmeye çalışır. Literatür taraması yapıldığında yapılan çalışmalara bakıldığında bilişsel davranışçı terapinin tedavi noktasında etkili olduğu görülmüştür. Yapılan çalışmalar bu noktada birbirini destekler niteliktedir. Yapılan çalışmalarda, tedavide tek bir noktada farklı olgular gözlenmiştir.. Çalışma aynı şekilde bilişsel davranışçı terapinin etkili olduğunu ancak terapi sonrası ilerleyen süreçte terapide kazanılan kazanımların zayıfladığını ve yetersiz geldiğini ifade etmektedir. Tedavi sonrası sürece farklı çalışma bu yönde değerlendirilmiştir. Bu çalışmadaki terapi yaklaşımı hem bireysel hem de grup terapisi şeklinde uygulanılabilmektedir. Yaklaşımın bu iki yönüde etkili olduğu söylenmiştir. Grup içinde olan bireylerin birbirine benzer bağımlılık düzeyinde birbirlerine yakın olmaları etkili görülmüştür. Bilişsel davranışçı terapi bağımlılık konusunda grup terapilerinin ön planda olduğu yaklaşımlardan biridir demek mümkündür. Ülkemizde bu tarz çalışmaların üzerinde daha fazla araştırma yapılması önerilmiştir.
Referanslar
Açıkyürek, K., 2008. Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Psikiyatri Kliniği Gölbaşı Alkol Servisi’nde, Yatarak Tedaviye İlk Kez ve Tekrarlayan Kereler Başvuran, Alkol Bağımlısı Erkek Hastaların Bilişsel Modele Göre Karşılaştırılması. Yayınlanmamış Uzmanlık Tezi. Ankara: Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Psikiyatri Anabilim Dalı.
Avcı, E., 2018. Madde bağımlılığı tedavisi görmüş bireylerde bilişsel davranışçı grup psikoterapisinin relaps eğilimi üzerindeki etkisinin sınanması.
Axelrod, S.R., Perepletchikova, F., Holtzman, K., Sinha, R. 2011. Emotion regulation and substance use frequency in women with substance dependence and borderline personality disorder receiving dialectical behavior therapy. The American journal of Drug and Alcohol Abuse, 37(1): 37-42.
Çakıcı, M., Babayiğit, A., Karaaziz, M., Eş, A., 2019. KKTC'de erişkin bireylerde psikoaktif madde kullanımının yaygınlığı, risk etkenleri ve madde kullanımına yönelik tutumların incelenmesi. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 20(3): 277 286.
Goodman, A. 1990. addiction: definition and implications. British Journal of Addiction, 85:1403-1410.
Kayaoğlu, K. 2020. Alkol ve madde kullanım bozukluğunda bilişsel davranışçı model temelli psikoeğitim destekli müziğin stres, öz yeterlilik ve relaps düzeyine etkisi.
Larimer, E., Palmer, R., Marlatt, E. 1999. Relapse prevention: An overview of Marlatt's Cognitive behavioral Model. Alcohol Research and Health, 23: 151-160
Moher, D., Liberati, A., Tetzlaff, J., Altman, D.G. 2009. Prefferred Reporting İtems For Systematic Reviews and Meta-analyses: The PRISMA Statement. Annals of Internal Medicine.
Şenormancı, Ö., Konkan, R., Sungur, M.Z. 2010. İnternet Bağımlılığı ve Bilişsel Davranışçı Terapisi. Psychiatry, 11: 261-268.
Moher, D., Liberati, A., Tetzlaff, J., Altman, DG. 2009. Prefferred Reporting İtems For Systematic Reviews and Meta-analyses: The PRISMA Statement. Annals of Internal Medicine.
Vatan, S. 2016. Bilişsel Davranışçı Terapilerde Üçüncü Kuşak Yaklaşımlar. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 8(3), 190-203
Yıldırım, Z.E., Sütcü, S.T. 2016. Madde ile ilişkili bozuklukların tedavisinde bilişsel davranışçı grup terapisi etkililiği: sistematik bir gözden geçirme. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar-Current Approaches in Psychiatry, 8(Ek 1): 108-128.
Witkiewitz, K., Marlatt, G.A. 2004. Relapse prevention for alcohol and drug problems: That Was Zen, This is Tao. American Psychologist, 59: 224-229.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2023 MAS Uygulamalı Bilimler Dergisi
Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License ile lisanslanmıştır.