Yapı Sektöründe Uygulanan Yaşam Döngüsü Değerlendirmesinde Karşılaşılan Sorunlara Çözüm Önerileri

Özet

Çevre kalitesinin iyileştirilerek bireylerin sağlıklı bir ortamda yaşamlarını sürdürebilmeleri için yapı ürünlerinin çevresel etkilerinin, tüm yaşam süreleri göz önünde bulundurularak değerlendirilmesi gerekmektedir. Yaşam döngüsü olarak ifade edilen bu süreç, hammaddenin çıkartılmasından başlayarak, yapı malzemesinin veya binanın üretimi, yapımı, kullanımı, yıkımı ve yıkım sonrası evrelerinin tamamını kapsamaktadır. Bu evrelerin her birinde yapı ürünleri farklı çevresel etkilere neden olabilmektedir. Bu ürünlerin belirgin özelliği çoğunlukla uzun hizmet veya kullanım ömrüne sahip olmaları ve tüm kullanım evreleri süresince belli periyotlarda ve belirli yöntemlerle bakım ve onarım gerektirmeleridir. Bu bakım ve onarımla ilişkili olarak da yapı ürünlerinin insan sağlığını olumsuz etkileyen çevresel etkilere yol açtıkları bilinmektedir. İsviçre’nin Cenevre şehrinde 120 ülkenin temsilciliğini yapan Uluslararası Standartlar Organizasyonu (ISO:International Organisation for Standardization), ortak gayretlerin daha da etkin ve verimli olabilmesi adına ISO 14000 çevre yönetimi standartları geliştirmiş bu standartların yanı sıra Yaşam Döngüsü Değerlendirmesini içeren ISO 14040 serisini hazırlamıştır. Türkiye’de de TSE’nin altında, TC207 ve TC176 teknik komiteleri oluşturularak ISO 14000 çevre yönetim standartları serilerini hazırlamışlardır. Bu çalışmada son gelişmeler ve yaklaşımlar doğrultusunda modern yaşam döngüsü değerlendirmesi (YDD) kavramı, aşamalarıyla incelecek ve yapı sektöründe yapı ürünlerinin çevresel etkilerinin yaşam döngüleri boyunca değerlendirmesinde karşılaşılan sorunlar açıklanarak çözüm önerileri getirilmeye amaçlanmıştır.