Covid-19 Pandemi Sürecinin Kripto Paralar ve Döviz Kurları Üzerindeki Etkisi: Korelasyon ve Çok Değişkenli Regresyon Analizi
Özet Görüntüleme: 398
/ 
PDF İndirme: 324
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.6790266Anahtar Kelimeler:
Covid-19, kripto para, shapiro-wilk normallik testi, spearmen korelasyonÖzet
Finans sektörü, teknolojinin gelişmesiyle değişen ihtiyaçları karşılayabilmek adına hızla dijitalleşerek sürece adapte olmaya çalışmaktadır. 2009'da ilk kripto para birimi olan Bitcoin'in başlangıcından bu yana, Cryptocurrency'in istikrarı konusunda belirsizlik ve şüpheler var. Ethereum, Tether, Binance Coin, XRP, Solana, Cardona, Terra, en çok ilgi gören diğer kripto para birimleridir. Her geçen gün yeni sanal para çeşitleri yaratılmaya devam etmektedir. Günümüzde 10.000 adetten fazla çeşide ulaşan kripto para piyasasına ilgi her geçen gün artmaktadır. 31 Aralık 2019 tarihi itibariyle hayatımıza giren Covid-19 virüsü, teknolojik geliştirmelerinin hızlanmasına ve buna paralel sanal ortamda yönetilen kripto para piyasasının hareketlenmesine de olanak sağlamıştır. Bu çalışmada ele alınan Bitcoin, Ethereum, Binance Coin, Euro ve Ons değişkenleri için günlük ortalama değeri ile Covid-19 vaka sayısı ve Covid-19 ölü sayısı arasındaki ilişki, Spearman Korelasyon Analizi ile yorumlanmıştır. Tüm veri setleri Shapiro-Wilk Normallik Testiyle analiz edilmiştir. Veri setlerinin normal dağılıma uymadığı tespit edilmiştir. Pandeminin ilk yılında kripto para ve döviz değerleri ile Covid-19 değişkenleri arasında pozitif yönlü ve kuvvetli bir ilişki olduğu, ikinci yılda ise pandemi finans piyasasında etkisini kaybederek ilişki yönünün de değiştiği tespit edilmiştir. Aynı zamanda Çok Değişkenli Regresyon Analizi ile anlamlılık düzeyi en yüksek olarak seçilen beş model için hata oranlarına bakıldığında, modellerin %85 ve üzeri doğru modelleme yapıldığı sonucuna ulaşılmıştır.
Referanslar
Alpaykut, S., Firuzan, A., Kuvvetli, Ü. 2011. Çok değişkenli kalite kontrolde regresyon düzeltmesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13. 12 Aralık 2021 tarihinde https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/53271 adresinden erişildi.
Ataş, B. 2022. Kripto para piyasalarının Covid-19 pandemisinde asimetrik volatilite karakteristiği, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 22, 126-131. 30 Ocak 2022 tarihinde https://dergipark.org.tr/ tr/download/article-file/2339511 adresinden erişildi.
Ahmar, A., Val, E. 2020. SutteARIMA: Short-term forecasting method, a case: Covid-19 and stock market in Spain. Elsevier-Science of The Total Environment, 138883. 15 Şubat 2022 tarihinde https://doi.org/10.1016/j.scitotenv.2020.138883 adresinden erişildi.
Agosto, A., Giudici, P. 2020. COVID-19 contagion and digital finance. Digital finance review, 2, 159–167. 10 Kasım 2021 tarihinde https://doi.org/10.1007/s42521-020-00021-3 adresinden erişildi.
Akhtaruzzaman, M., Boubaker, S., Sensoy, A. 2021. Financial contagion during Covid–19 crisis. Elsevier-Finance Research Letters. 13 Aralık 2021 tarihinde https://doi.org/10.1016/j .frl.2020.101604 adresinden erişildi.
Demir, E., Bilgin, M.H., Karabulut, G., Doker, A.C. 2020. The relationship between cryptocurrencies and COVID-19 pandemic. Eurasian Economic Review. 17 Kasım 2021 tarihinde https://doi.org/10.1007/s 40822-020-00154-1 adresinden erişildi.
Demir, İ. 2020. Covid-19 salgınının seyri ve Türkiye ekonomisi: bir sekteli zaman serisi analizi (szsa) denemesi. Disiplinler Arası Politika ve Stratejiler. 12 Kasım 2021 tarihinde https://www.researchgate.net/publication/348372347 adresinden erişildi.
Dünya Sağlık Örgütü websitesi 2022. 31 Mart 2022 tarihinde https://www.euro.who.int/en/home adresinden erişildi.
Goodell, J., Goutte, S. 2020. Co-movement of Covid-19 and Bitcoin: Evidence from wavelet coherence analysis. Science Direct-Finance Resarch Letter, 38(2). 11 Mart 2022 tarihinde https://www.researchgate.net/publication/341908655_Co-movement_of _COVID-19_and_Bitcoin_Evidenc e_from_wavelet_coherence_analysis adresinden erişildi.
Field, A. 2009. Discovering Statistics Using SPSS, Third Edition, London: SAGE Publications. 19 Kasım 2021 tarihinde http://sutlib2.sut.ac.th/sut _contents/H124897.pdf adresinden erişildi.
James, N., Menzies, M., Chan, J. 2021. Changes to the extreme and erratic behaviour of cryptocurrencies during Covid-19. Physica A: Statistical Mechanics and its Applications. 17 Ekim 2021 tarihinde https://doi.org/10.1016/j. physa.2020.125581 adresinden erişildi.
Gül, K., Akyol, H. 2021. Covid-19 pandemisinin kripto para piyasalarına etkisinin incelenmesi, International Blockchain and Cryptocurrency Conference, 75-82.
Kaya, U., Akba, F., Medeni, İ., Medeni, T. 2020. Covid-19 öncesi ve sonrasındaki Bitcoin fiyat Değişimlerinin Makine Öğrenmesi, Zaman Serileri Analizi ve Derin Öğrenme Yöntemleriyle Değerlendirilmesi. Bilişim Teknolojileri Dergisi. 13 Aralık 2021 tarihinde https://doi.org/10.17671/gazibtd.648424 adresinden erişildi.
Lahmiri, S., Bekiros, S. 2020. The impact of Covid-19 pandemic upon stability and sequential irregularity of equity and cryptocurrency markets. Chaos, Solitons & Fractals. 12 Kasım 2021 tarihinde https://doi.org/10.1016/j. chaos.2020.109936 adresinden erişildi.
Malekia, M., Mahmoudi, R., Heydari, M., Pho, K. 2020. Modeling and forecasting the spread and death rate of coronavirus (Covid-19) in the world using time series models, Chaos, Solitons & Fractals.
Investig websitesi 2022. Kripto para geçmiş veriler. 31 Mart 2022 tarihinde https://tr.investing.com/ adresinden erişildi.
Şahinler, S. 2009. Regresyon ve Korelasyon Analizi. 21 Ocak 2022 tarihinde https://avys.omu.edu.tr/storage/app/public/hbozoglu/120495/Regrasyon-korelasyon adresinden erişildi.
Zeren, F., Hızarcı, A. 2020. The impact of Covid-19 coronavirus on stock markets: evidence from selected countries. DergiPark-Muhasebe ve Finans İncelemeleri Dergisi, 3, 78 – 84. 30 Ocak 2022 tarihinde https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/1024340 adresinden erişildi.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2022 Yayımlanan makalenin telif hakları yazarına aittir.
Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
Dergimizde yayımlanan makaleler, 