A Yemeklik Bezelye (Pisum sativum L.) Genotiplerinin Bazı Özelliklerinin Belirlenmesi


Özet Görüntüleme: 296 / PDF İndirme: 247

Yazarlar

DOI:

https://doi.org/10.52520/masjaps.v7i2id202

Anahtar Kelimeler:

Bezelye, genetik kaynaklar, ana bileşen analizi, cluster analizi

Özet

Ege Tarımsal Araştırma Enstitüsü ulusal gen bankasında muhafaza edilen Türkiye’nin değişik bölgelerinden toplanmış bezelye (Pisum sativum L.) populasyonlarından, 70 adet bezelye populasyon materyali temin edilerek Doğu Akdeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü lokasyonunda morfolojik karekterizasyon çalışmaları yapılmıştır. Morfolojik karekterizasyon çalışmaları IPGRI’nin bezelye için yayınlamış olduğu tanımlama listesi ve bu türe ait UPOV özellik belgesine göre yapılmıştır. Bezelye bitkisine ve tohumuna ilişkin özellikler incelenmiş ve bu incelenen özellikler arasındaki farklılıklar belirlenerek ortaya koyulmuştur. Gerçekleştirilen morfolojik karekterizasyon sonucunda bezelye genotiplerinde, bitki boyu 32-135 cm, ilk bakla yüksekliği 17-85 cm, ana dal sayısı 1-4 adet ve bitkide bakla sayısı 1-26adet, bitkide tane sayısı 2-118 adet, bitkide tane ağırlığı 1-83 g arasında değişim göstermiştir. Yapılan bu çalışma ile bezelye populasyonlarının özellikle ıslah çalışmaları açısından ümitvar genotiplerin olduğu ve genotiplerde seleksiyon çalışmalarına devam edilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.

Referanslar

Açıkgöz, N., Sabanci, C.O., Cinsoy, A.S. 1998. Ecogeography and distribution of wild legumes in Turkey. In International Symposium on in situ Conservation of Plant Genetic Diversity, Antalya (Turkey), 1997. Central Field Crops Research Institute.

Anonim, 2021. FAO. https:// www. fao. org/ faostat/

Anonim, 2003. Broad bean (Vicia faba L. var. major Harz) guidelines for the conduct of tests for distinctness, uniformity and stability. Available at http://www.upov.int/edocs/tgdocs /en/tg206.pdf.

Anonim, 1993. Descriptors for chickpea (Cicer arietinum L.). International Board for Plant Genetic Resources, Rome, Italy, 31. Available at http://www.bioversityinternational.org/e-library/publications/detail /descriptors-for-chickpea-cicer-arietinum-l/.

Bozoğlu, H., Sözen, Ö. 2007. Some agronomic properties of the local population of common bean (Phaseolus vulgaris L.) of Artvin province. Turkish Journal of Agriculture and Forestry, 31: 327-334.

Ceyhan, E., Önder, M., Kahraman, A. 2009. Fasulye genotiplerinin bazı tarımsal özelliklerinin belirlenmesi. Selçuk Üniversitesi Selçuk Tarım ve Gıda Bilimleri Dergisi, 23(49): 67- 73.

Cinsoy, A. S., Açıkgöz, N., Yaman M., ve Kıtıkı, A. 1997-1. Ege bölgesinden toplanan nohut genetik kaynakları materyalinin karekterizasyonu: I. Kantitatif karakterler. Ege tarımsal araştırma enstitüsü dergisi. Cilt 7, Sayı 1, Sayfa 43-59. İzmir.

Cinsoy, A.S., Açıkgöz, N., Yaman M., Kıtıkı, A. 1997-2. Ege bölgesinden toplanan nohut genetik kaynakları materyalinin karekterizasyonu: II. Kalitatif karakterler. Ege tarımsal araştırma enstitüsü dergisi, 7(2): 1-14.

Clifford, H.T., W. Stephenson. 1975. An introduction to Numerical Classification. Academic Press. New York DOI: https://doi.org/10.1016/B978-0-12-176750-1.50013-0

Ferranti, P. 2016. Food Sustainability, Security, and Effects of Global Change. DOI: https://doi.org/10.1016/B978-0-08-100596-5.03332-1

Mart, D., Cansaran, E., Karaköy, T., Şimşek, M., 2003. Çukurova bölgesinden toplanan yerel nohut (Cicer arietinum L) populasyonlarının bazı önemli agronomik ve morfolojik özelliklerinin belirlenmesi. Seleksiyonu ve Kantitatif Karakterlerin Karekterizasyonu, Türkiye 5. Tarla Bitkileri Kongresi 13-17 Ekim 2003, Diyarbakır

Mart, D., Cansaran, E., Karaköy, T., Şimşek, M. 2007. Çukurova ve Orta Anadolu bölgesinden toplanan yerel nohut (Cicer arietinum L) populasyonlarının bazı önemli agronomik ve morfolojik özelliklerinin belirlenmesi. Seleksiyonu ve Kalitatif Karekterlerinin Karakterizasyonu . Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü Dergisi, 16 (1-2): 61-72 .

Osorio, E.E., Davis, A.R., Bueckert, R.A. 2022. High temperatures disturb ovule development in field pea (Pisum sativum). Botany, 100(1): 47-61. DOI: https://doi.org/10.1139/cjb-2021-0078

Seydoşoğlu, S. 2013. Diyarbakır ekolojik koşullarında bazı yem bezelyesi (Pisum sativum L.) genotiplerinin verim ve verim unsurları. Türk Doğa ve Fen Dergisi, 2(2): 21-27. DOI: https://doi.org/10.19159/tutad.57594

Seydoşoğlu, S. 2019. Farklı oranlarda karıştırılan yem bezelyesi (Pisum sativum L.) ve arpa (Hordeum vulgare L.) hâsıllarının silaj ve yem kalitesine etkisi. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 56(3): 297-302. DOI: https://doi.org/10.20289/zfdergi.485698

Seydoşoğlu, S., Gelir, G., Ayana-Çam, B. 2020. Yem bezelyesi ve tritikale karışımlarında karışım oranları ile biçim dönemlerinin ot verimine etkileri. Adnan Menderes Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 17(1): 9-13. DOI: https://doi.org/10.25308/aduziraat.606925

Singh, N., Sandhu, S.K., Kaur, M. 2003. Characterization of Starches Seperated from Indian Chickpea (Cicer arietinum L.) Cultivars., 63: (441-449). DOI: https://doi.org/10.1016/j.jfoodeng.2003.09.003

Sneath, P.H.A., Sokal, R.R. 1973. Numerical taxonomy. the principles and practice of numerical classification. Freeman, San Fransisco.

Şehirali, S. 1988. Yemeklik Tane Baklagiller. Ank. Ün. Zir. Fak.yayınları:1089, Ankara, 435 s.

Sözen, Ö., Yağmur, M., Karadavut, U.H. Sağlam, D., Bardak, A., Kan, M., Kan, A. 2019. Orta kızılırmak vadisinden toplanan beyaz taneli yerel kuru fasulye genotiplerinin morfolojik varyabilitesinin belirlenmesi üzerine bir araştırma. Türk Tarım Ve Doğa Bilimleri Dergisi 6(2): 314-323-2019. DOI: https://doi.org/10.30910/turkjans.557127

Tan, A. 1983. Sayısal Taksonomik Yöntemlerle Varyasyonun Saptanması. EBZAE, 30. Menemen.

Tan, A. 2009. Türkiye geçit bölgesi genetik çeşitliliğinin ın situ (Çitçi Şartlarında) muhafazası olanakları. Anadolu, J. of AARI 19 (1): 1–12.

Tan, A. 2010. Türkiye gıda ve tarım bitki genetik kaynaklarının durumu. gıda ve tarım için bitki kaynaklarının muhafazası ve sürdürülebilir kullanımına ilişkin Türkiye İkinci Ülke Raporu Ege Tarımsal Araştırma Enstitüsü Menemen, İzmir.

Thavarajah, D., Lawrence, T.J., Powers, S. E., Kay, J., Thavarajah, P., Shipe, E., Boyles, R. 2022. Organic dry pea (Pisum sativum L.) biofortification for better human health. PloS one, 17(1): e0261109. DOI: https://doi.org/10.1371/journal.pone.0261109

Tuğay Karagül, E. 2017. Türkiye Yemeklik Tane Baklagil Genetik Kaynakları. Anadolu Ege Tarımsal Araştırma Enstitüsü Dergisi, 27(1): 56-70 .

Upadhyaya, H.D., S.L. Dwivedi, M. Ambrose, N. Ellis, J. Berger, P. Smýkal, D.G. Duc, Debouck, D. Dumet, A. Flavell, S. K. Sharma, N. Mallikarjuna, and C.L.L. Gowda. 2011. Legume genetic resources: management, diversity assessment, and utilization in crop improvement. Euphytica 180 (1): 27-47. DOI: https://doi.org/10.1007/s10681-011-0449-3

Ülker, M., Ceyhan, E. 2008. Orta anadolu şartlarında yetiştirilen fasulye (Phaseolus vulgaris L.) genotiplerinin bazı tarımsal özelliklerinin belirlenmesi. S.Ü. Zir. Fak. Dergisi, 22(46): 83-96.

İndir

Yayınlanmış

2022-06-07

Nasıl Atıf Yapılır

MART, D. (2022). A Yemeklik Bezelye (Pisum sativum L.) Genotiplerinin Bazı Özelliklerinin Belirlenmesi. MAS Uygulamalı Bilimler Dergisi, 7(2), 506–518. https://doi.org/10.52520/masjaps.v7i2id202

Sayı

Cilt 7 Sayı 2 (2022)

Bölüm

Makaleler

Lisans

Telif Hakkı (c) 2022 MAS Journal of Applied Sciences

Creative Commons License

Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License ile lisanslanmıştır.