Leonardit Uygulamalarının Sultani Çekirdeksiz Üzüm Çeşidinin (Vitis vinifera L.) Verimine ve Mineral Beslenmesine Etkisi

Özet

Leonardit, yüksek oranda karbon ve humik asitler içeren, kömür düzeyine ulaşmamış linyitin, okside olmuş formu ve doğal bir toprak düzenleyicisidir. Son yıllarda üzerinde yoğun olarak çalışılan toprak düzenleyicilerden biridir. Doğrudan toprağa karıştırılarak doğal toprak iyileştirici olarak kullanılması, bitki besin elementleri içermesi, toksik element içeriğinin düşük olması ve humik asit içeriğinin yüksek olması birçok ülkede leonarditin yaygın olarak kullanılmasına neden olmuştur. Ege Bölgesinde yer alan Manisa İli en fazla bağ alanına sahip olup, sofralık ve kurutmalık üzüm üretiminde Türkiye’de birinci sıradadır. Manisa aynı zamanda dünyada çekirdeksiz kuru üzüm üretim merkezidir. Bu çalışmada, topraktan uygulanan farklı leonardit seviyelerinin (L0= kontrol, L1= 500 g.omca-1, L2= 1000 g.omca-1, L3= 1500 g.omca-1) Sultani Çekirdeksiz (Vitis vinifera L.) üzüm yetiştiriciliğinin yaygın olarak yapıldığı Manisa’da bir üretici bağında, verim ile yaprağın bazı makro ve mikro element içerikleri (N, P, K, Ca, Mg, Fe, Zn, Mn ve Cu) üzerine etkisi araştırılmıştır. Araştırma, tesadüf blokları deneme desenine göre 4 tekerrürlü olarak yürütülmüştür. Elde edilen bulgulara göre; topraktan uygulanan farklı dozlarda leonarditin omca başı yaş üzüm verimi (kg.omca-1) ve üzüm yaprağının potasyum (K) içeriği dışında, fosfor (P), kalsiyum (Ca), Magnezyum (Mg), demir (Fe), Çinko (Zn), Mangan (Mn) ve Bakır (Cu) içeriklerine etkisi istatistiksel olarak önemli bulunmuştur (p<0.005). Leonardit uygulamaları ile en yüksek verimin 3. Leonardit dozundan (L2= 1000 g.omca-1) elde edildiği saptanmıştır. Artan dozlarda leonardit uygulamaları Sultani Çekirdeksiz üzümde yaş üzüm verimini olumlu etkilemiştir. Leonardit uygulamalarının yaprağın makro ve mikro element içeriklerini de olumlu yönde etkilediği ve yine 3. Leonardit dozunda (L2= 1000 g.omca-1) en yüksek miktarlara ulaştığı görülmüştür. Farklı araştırıcıların daha önce belirledikleri referans (sınır, kriter) değerlere göre incelenen bağın yaprak analiz sonuçları değerlendirildiğinde ise bağın azotça (N), fosforca (P), kalsiyumca (Ca), demirce (Fe) ve kısmen potasyumca (K) yetersiz beslendiği belirlenmiştir.