Zeytin Karasuyunun Mutajenik Etkisinin Ames Testi ile Belirlenmesi

Özet

Ülkemizin en önemli tarım ürünleri endüstrilerinden biri zeytin ve zeytinyağı üretimidir. Artan zeytinyağı üretimine karşılık zeytinyağı işleme atık suyu (Zeytin karasuyu) miktarı da artış göstermektedir. Zeytin karasuyu azot ve potasyum gibi önemli bitki besin maddeleri ve organik maddeler içerdiğinden dolayı sıvı ve katı gübre olarak kullanılabilmektedir. Ancak bu atık su arıtımı yapılmadan deşarj edildiği takdirde çevre ve canlı sağlığı açısından büyük bir tehdit oluşturabilmektedir. Zeytin karasuyu, Kimyasal Oksijen İhtiyacı (KOİ), Biyolojik Oksijen İhtiyacı (BOİ), Askıda Katı Madde (AKM) değerlerinin yüksek olması nedeniyle de büyük bir çevresel problem olarak karşımıza çıkmaktadır. Ayrıca yüksek miktardaki asidite ve fenolik madde içeriği nedeniyle de çevre sağlığını tehdit eden bir özellik göstermektedir. Bu çalışmada zeytin karasuyu Ames Test Sistemi Plak İnkorporasyon Yöntemi ile, Salmonella typhimurium TA98 ve TA100 suşları kullanılarak, S9 karaciğer enzimi fraksiyonu varlığında ve yokluğunda test edilmiştir. Zeytin karasuyunun %100-75-50-25-10-1 konsantrasyonları hazırlanmış ve sitotoksik konsantrasyon %50 olarak belirlenmiştir. TA98 suşu ile yapılan mutajenite deneylerinde hem S9’suz hem de S9’lu ortamda sadece %50 konsantrasyonda; TA100 ile yapılan deneylerde ise, S9’suz ortamda %50 ve %25 konsantrasyonlarda revertant koloni sayılarının, spontan revertant koloni sayılarından iki katından fazla değere ulaştığı, mutajenik olduğu belirlenmiştir. Ancak bu konsantrasyonlar dışındaki bazı konsantrasyonlar da istatiksel değerlendirmeler sonucunda kontrole göre anlamlı derecede farklılık göstermiştir.