Farklı Dozlarda ve Farklı Dönemlerde Uygulanan Yavaş Salınımlı Azotlu Gübrenin Atdişi Mısırda (Zea mays L. var. indentata) Verim ve Verim Unsurlarına Etkisi
Özet Görüntüleme: 267
/ 
PDF İndirme: 163
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.8164179Anahtar Kelimeler:
Şanlıurfa, azot gübresi, yavaş salınımlı azot, at dişi mısır, verimÖzet
Bu çalışmada, farklı dozlarda ve farklı dönemlerde uygulanan yavaş salınım özellikli azot gübresinin atdişi mısırda verim ve verim unsurlarına etkisi araştırılmıştır. Deneme, Şanlıurfa ikinci ürün koşullarında 2021 yılı yetiştirme sezonunda, 3 tekrarlamalı olarak, bölünmüş parseller deneme deseninde kurulmuştur. Denemenin ana parsellerini azot dozları, alt parsellerini ise uygulama zamanları oluşturmuştur. Dekalb DKC 6092 atdişi mısır çeşidi kullanılan çalışmada, 15 kg/da, 20 kg/da, 25 kg/da ve 30 kg/da olacak şekilde dört farklı oranda azot dozu ve uygulama zamanı olarak; tamamı ekimle birlikte, yarısı ekimle ve diğer yarısı bitkiler 40-45 cm olduğunda ve tamamı bitkiler 40-45 cm olunca verilen üç farklı dönemden oluşan azot dozu uygulama zamanları denenmiştir. Ekimle birlikte 8 kg/da fosfor verilmiştir. Araştırma sonucunda; bitki sap kalınlığı, koçan çapı, koçanda tane sayısı, koçanda tane ağırlığı, koçan uzunluğu, hektolitre ağırlığı ve tane veriminden elde edilen değerler istatiksel olarak önemli bulunmuştur. Tane veriminde en yüksek değer, yarısı ekim ve yarısı üst olarak toplamda 25 kg/da N verilen uygulamadan 1270,66 kg/da olarak elde edilmiştir. Elde edilen veriler neticesinde, en yüksek tane veriminin 25 kg/da azot uygulamasından elde edildiği tespit edilmiştir.
Referanslar
Acıbuca, E., 2021. Mardin ili ekolojik şartlarına uygun ikinci ürün tane mısır (Zea mays L.) çeşitlerinin belirlenmesi. Mardin Artuklu Üniversitesi, Yüksek Lisans Tezi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Mardin, 54s.
Boğa, H., 2018. Mısır tarımında azot nitrifikasyon inhibitörünü kullanarak azot kullanımının azaltma olanaklarının araştırılması. Harran Üniversitesi, Yüksek Lisans Tezi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Şanlıurfa, 33s
Boydak, A., 2019. Melez mısır yetiştiriciliğinde farklı doz ve formda kükürt kullanımının verim, verim unsurları ve kalite üzerine etkisi. Selçuk Üniversitesi, Yüksek Lisans Tezi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Konya, 94s.
Boztepe, A., 2022. Harran ovası koşullarında tatlı mısırda (Zea mays L. saccharata Sturt.) farklı azot dozlarının ve sıra üzeri mesafelerinin verim ve verim özellikleri üzerine etkisi. Harran Üniversitesi, Yüksek Lisans Tezi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Şanlıurfa, 65s.
Can, M., Akman, Z., 2014. Uşak ekolojik şartlarında farklı azot dozlarının şeker mısırın (Zea mays saccharata Sturt.) verim ve kalite özelliklerine etkisi. Süleyman Demirel Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 9(2):93-101.
Çiçek, S., 2019. Farklı önbitki ve azot dozlarının atdişi mısır çeşidindeverim ve verim öğelerine etkileri. Bursa Uludağ Üniversitesi, Yüksek Lisans Tezi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Bursa, 69s.
Çokkızgın, A., 2002. Kahramanmaraş koşullarında farklı azot dozları il sıra üzeri ekim mesafelerinin II. ürün (Zea mays L.) bitkisinde verim, verim unsurları ve fizyolojik özelliklere etkisi. KSÜ Üniversitesi, Yüksek Lisans Tezi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Kahramanmaraş, 88s.
Demir, E., Konuşkan, Ö. 2016. Çukurova koşullarında bazı atdişi mısırgenotiplerinin performanslarının belirlenmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi. 11(2): 11-20.
Duman, A., Ekinci, R., 2021. Mardin ve Batman ekolojik koşullarında bazı mısır (Zea mays L.) genotiplerinin ikinci ürün olarak performanslarının karşılaştırılması. Ziraat Mühendisliği Dergisi, 373: 51-60.
Durmaz, A.H., 2012. Yavaş ayrışan gübre ve yaprak gübresi uygulamasının ayçiçeği bitkisinin verim ve yağ kalitesi üzerine etkilerinin araştırılması. Namık Kemal Üniversitesi, Yüksek Lisans Tezi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tekirdağ,63s.
Dusak, L., 2021. Çeşitli mikrobiyal uygulamaların mısır bitkisinde (Zea mays L. indendata) verim ve verim unsurlarına etkisi. Harran Üniversitesi, Yüksek Lisans Tezi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Şanlıurfa, 60s.
Elmalı, H., Soylu S., 2008. Melez atdişi mısırda farklı taban gübresi çeşitlerinin tane verimi, verim unsurları ve kalite üzerine etkileri. S.Ü. Ziraat Fakültesi Dergisi, 22(44): 104-112.
FAO, 2021. Mısır Üretim Raporu.
Guertal, E.A., 2000. Preplant Slow-Release Nitrogen Fertilizers Produce Similar Bell Pepper Yields as Split Applications of Soluble Fertilizer. Agronomy Journal, 92(2):388-393.
İskender, R., 2020. Farklı şeker mısır tiplerinde azotlu gübrelemenin verim, verim öğeleri ve kalite üzerine etkisi. Ordu Üniversitesi, Doktora Tezi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Ordu, 98s.
Kara, B., 2006. Çukurova koşullarında değişik bitki sıklıkları ve farklı azot dozlarında mısırın verim ve verim özellikleri ile azot alım ve kullanım etkinliğinin belirlenmesi. Çukurova Üniversitesi, Doktora Tezi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Adana, 162s.
Karagöz, Ş.M., 2018. Farklı azotlu gübre ve dozlarının silajlık mısırın verim ve kalite özelliklerine etkisi. Erciyes Üniversitesi, Yüksek LisansTezi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Kayseri, 58s.
Karaşahin, M., 2014. Bitkisel üretimde azot alım etkinliği ve reaktif azotun çevre üzerine olumsuz etkileri. Karabük Üniversitesi Eskipazar MYO, Bitkisel ve Hayvansal Üretim Bölümü, Karabük.
Kılınç, S., Karademit, Ç., Ekin, Z.Ö. 2018. Bazı mısır (Zea mays L.) çeşitlerinde verim ve kalite özelliklerinin belirlenmesi. KSÜ Tarım ve Doğa Dergisi, 21(6):809-816.
Kırtok, Y. 1998, Mısır üretimi ve kullanımı. Kocaoluk Basım ve Yayımevi,12, 29, Adana.
Koca, G., 2013, Çukurova koşullarında ekim öncesi topraktaki mineral azotun birinci ürün mısır gübreleme programında kullanım potansiyeli. Yüksek Lisans Tezi, Ç.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, Adana.
Koç, B., 2020. Bazı mısır çeşitlerinde verim ve kalite özelliklerinin belirlenmesi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Yüksek Lisans Tezi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir, 42s.
Konuşkan, Ö., Atış, İ., Gözübenli, H.2015.Hatay Amik Ovası ana ürün koşullarında bazı atdişi mısır çeşitlerinin verim ve verimle ilişkili özellikleri. Mustafa Kemal Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi. 20(2): 1-6.
Kuş, H.O., 2015.Atdişi mısırda (Zea mays L. Indentata Sturt.) yavaş salımlı azotlu gübrenin tane verimi ve verim öğelerine etkileri. Çukurova Üniversitesi, Yüksek Lisans Tezi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Adana, 71s.
Öktem, A., Koşar, N., 2021. Farklı çift sıra, dar sıra ve tek sıra ekim sistemlerin dedeğişik bitki yoğunluklarının mısır bitkisinin (Zea mays L. indentata) verim ve verim öğelerine etkisi. Çukurova Tarım Gıda Bilimleri Dergisi, 36(2): 239-252.
Öner, F., Aykutlu, H.M., 2017. Mısır (Zea mays L. indendata) ve soya (Glycine max. L Merr) karışık ekim yöntemlerinin bazı agronomik özelliklere etkileri. Uluslararası Tarım ve Yaban Hayatı Bilimleri Dergisi, 3(2): 100–107.
Özel, M.R., 2019. Farklı düzeylerdeki organik solucan gübresinin atdişi mısırın (Zea mays L. indentata) verim ve verim unsurlarına etkisi. Harran Üniversitesi, Yüksek Lisans Tezi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Şanlıurfa, 46s.
Özkan, G.A., 2022. Farklı yarasa gübresi uygulama yöntemlerinin atdişi mısırın (Zea mays L. Indentata) verim ve verim unsurlarına etkisi. Harran Üniversitesi, Yüksek Lisans Tezi, Fen Bilimleri Enstitüsü, , Şanlıurfa, 58s.
Özmen, İ., 2008. Bazı melez mısır çeşit ve genotiplerinin değişik ekim bölgelerindeki adaptasyon ve uyum yeteneklerinin belirlenmesi üzerine araştırmalar. Ege Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarla Bitkileri ABD, Doktora Tezi. 128 s.
Öztürk, H., 2021.Harran ovasında tarla ölçeğinde mesafeye bağlı değişimin jeoistatiksel yöntemlerle belirlenmesi. Harran Üniversitesi, Yüksek Lisans Tezi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Şanlıurfa, 70s.
Ragasits, I., Balazs. J., Berecz, K., 1996. Effect of slow-release N-fertilizers onyield and baking quality of winter wheat. Fertilizers and Environment, 66(1): 237-240.
Saruhan, M.A., 2021. Farklı olgunlaşma gruplarından bazı tane mısır (Zea mays L.) çeşitlerinin Diyarbakır koşullarında ekim zamanı yönünden değerlendirilmesi. Harran Üniversitesi, Yüksek Lisans Tezi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Şanlıurfa, 75s.
Seydoşoğlu, S., Saruhan, V. 2017. Farklı ekim zamanlarının bazı silajlık mısır çeşitlerinde verim ve verim unsurlarına etkisinin belirlenmesi. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 54(4):377-383.
Seydoşoğlu, S., Cengiz, R. 2020. İkinci ürün olarak yetiştirilen silajlık mısır çeşitlerinde farklı ekim zamanları ile FAO olum gruplarının verim ve verim unsurlarına etkisinin belirlenmesi. Euroasia Journal of Mathematics-Engineering Natural & Medical Sciences, 8:117-125.
Šrámek, F., Dubský, M., 2007. Effect of slow release fertilizer on containergrown woody plants. Horticultural Science, 34(1): 35-41.
Taş, T., Öktem, A.G., Öktem, A., 2016. Harran Ovası koşullarında yetiştirilen mısır bitkisinde (Zea mays L. indentata) farklı ekim sıklığının silaj verimi ve bazı tarımsal özelliklere etkisi. Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitusu Dergisi, 25 (Özel sayı-1):64-69.
TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası Mısır Raporu 2020.
Toros Gübre, 2022. https://www.toros.co m.tr/tr/azotlu-gubreler (Erişim tarihi: 03.12.2022)
Turan, A., 2020. Kahramanmaraş koşullarında farklı dozlarda azot ve çinko gübrelerinin mısırın verim ve bazı verim unsurlarına etkisi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Kahramanmaraş, 44s.
Turgut, İ., 2000. Bursa koşullarında yetiştirilen şeker mısırında (Zea mays Saccharat Sturt.) bitki sıklığının ve azot dozlarının taze koçan verimi ile verim öğeleri üzerine etkisi. Turkish Journal of Agriculture and Forestry, 24(3): 341-347
Tüik,2021, http://www.tuik.gov.tr, (Erişim: 21.11.2022).
Uçgun, K., Aslancan, H., Altındal Yıldız H., 2021. Bazı kontrollü salınımlı gübrelerin ve uygulama metotlarının italyan çimi (Lolium multiflorum)’nin gelişimi üzerine etkisi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tarım Bilimleri Dergisi, 30: 832-839.
Uyanık, E., 2019. Farklı mikrobiyal ve kompoze gübre uygulamalarının mısır (Zea mays L.)’ ın verimi ve diğer bazı karakterlerine etkisi. Ege Üniversitesi, Yüksek Lisans Tezi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İzmir, 55s.
Üzen, S., 2020. Şanlıurfa koşullarında bazı atdişi mısır (Zea mays L. intentata) genotiplerinin verim ve verim unsurlarının belirlenmesi. Harran Üniversitesi, Yüksek Lisans Tezi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Şanlıurfa, 82s.
Yahlizade, Z.B., Farklı dozlarda azot ve solucan gübresi uygulamalarının Harran ovası koşullarında at dişi mısır (Zea mays L. indentata) üzerindeki verim ve verim unsurlarına etkisi. Harran Üniversitesi, Yüksek Lisans Tezi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Şanlıurfa, 76s.
Yang, M., Fang, Y., Sun, D., Shı, Y., 2016. Efficiency of two nitrificationinhibitors (dicyandiamide and 3,4-dimethypyrazole phosphate) onsoilnitrogen transformations and plant productivity: a meta-analysis. Scientific Reports, 6: 220-75
Yılmaz, M.F., 2005. Kahramanmaraş koşullarında II. ürün mısır bitkisinde (Zea mays L.) farklı sıra üzeri mesafeler ve azot dozlarının verim ve verim unsurları ile tohum kalitesine etkisi. KSÜ Üniversitesi, Yüksek Lisans Tezi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Kahramanmaraş, 55s.
Wıedenfeld, R.P., 1986. Rate, timing, and slow-release nitrogen fertilizers oncabbage and onions. American Society For Horticultural Science, 21(2):1-2.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2023 MAS Uygulamalı Bilimler Dergisi
Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
Dergimizde yayımlanan makaleler, 