Yaşlıların Karşılaşabileceği Kaza ve Düşmelerin Nedenleri ve Önlenmesi
Özet Görüntüleme: 400
/ 
PDF İndirme: 352
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.7512978Anahtar Kelimeler:
Yaşlı, kaza, önlem, düşmeÖzet
Yaşlı bireylerde ilerleyen yaşa bağlı olarak organ ve sistemlerde bazı değişiklikler meydana gelir. Bu değişiklikler; görme, işitme ve tat duyularındaki kayıplar ile fizyolojik gerilemeleri kapsar. Tüm bu gerileme ve kayıplar da beraberinde bazı hastalıklara yatkınlığı ve kaza riskini arttırır. Yaşlı bireylerde en sık karşılaşılan kazalardan biri olan düşme hem çevresel faktörlerden hem de bireysel faktörlerden kaynaklanabilir. Denge- koordinasyon kaybı, görme kayıpları, kas-iskelet sistemindeki farklılıklar ve ergonomik olmayan çevre koşulları yaşlı bireylerde düşme riskini arttırmaktadır. Bu düşmeler yaşlılarda günlük yaşam aktivitelerin kısıtlanmasına sebep olabileceği gibi bağımsız durumdan bağımlı duruma geçişe ve hatta ölüme de neden olabilmektedir. Bu durumun engellenebilmesi için öncelikle yaşlı bireylerde risk faktörü belirlenerek bireysel ve çevresel değerlendirmeler yapılmalıdır. Daha sonra tespit edilen risk faktörlerini ortadan kaldırmaya yönelik birtakım düzenlenmeler yapılarak yaşlı bireylerde kas-iskelet sistemini destekleyecek bazı egzersizler ve denge çalışmaları yapılabilir. Yine yaşlı bireylerde düşme riskini engellemek amacıyla alınabilecek tedbirlerden biri de yaşlının yaşadığı ortamı özellikle sık olarak kullandığı yerleri yaşlı bireye göre düzenlemektir.
Referanslar
Akdeniz, M., Yaman, A., Kılıç S., Yaman, H. 2010. Aile hekimliğinde önlenebilen sorunlar: Yaşlılarda düşmeler. GeroFam Dergisi. 1: 117-132.
Akgül, A., Arman, N., Tarakcı, E., Yılmaz Alarçın, E., Saydam, R., Büyükkaya, F., 2018. İstanbul Bahçelievler ilçesinde yaşayan yaşlıların düşme prevalansı ve düşme riskinin belirlenmesi. Türkiye Klinikleri Dergisi. 38(2): 107-115.
Aktaş, B., Erci, B. 2016. Rehber doğrultusunda verilen eğitimin yaşlı bireylerde düşmeyi önlemeye etkisi. İç Hastalıkları Dergisi. 23: 49-59.
Arena, G., Cordova, S., Gavin, A., Palamara, P., Rimajova, M. 2002. “Falls in The Elderly in Western Australia”.http://ww w.population.health.wa.gov.au/promotion/resources/Burns%20and%20scalds.p. Erişim tarihi: 07.10.2018.
Barber, C.E. 2002. Preventing falls in the elderly. http://www.ext.colostate .edu/pubs/consumer/10242pdf.
Beğer, T., Yavuzer, H. 2012. Yaşlılık Ve Yaşlılık Epidemiyolojisi. Klinik Gelişim, 25: 1–3.
Beyazova, M. 2011. Düşmelerin nedenleri ve önlenmesi. http://www.geriatri.org.tr/SempozyumKitap2011/11.pdf. Erişim tarihi: 06.01.2019.
Bilir, N., Subaşı, P. N. 2006. Yaşlılık Sorunları, “Halk Sağlığı Temel Bilgiler”, Hacettepe Üniversitesi Yayınları, Ankara, s. 1020-1025.
Birimoğlu Okuyan, C., Bilgili, N. 2018. Yaşlılarda mobilite ve düşme davranışları: Bir huzurevi çalışması. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi. 15(1): 1-8.
Caner, Ş. 2018. Yaşlılarda Düşme Riski, Korkusu ve Düşme Davranışları ile Düşmeye Yönelik Evde Bakım Gereksinimlerinin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi. Samsun.
Chu, L.W., Chi, I., Chiu, A.Y.Y. 2005. Incidence and predictors of falls in the chinese elderly. Ann Acad Med Singapore. 34: 60-72.
Curtis, J.R., Safford, M.M. 2012. Management of osteoporosis among the elderly with other chronic medical conditions. PMC. 29 (7): 549-564.
Çınarlı, T., Koç, Z. 2015. 65 yaş ve üzeri yaşlılarda düşme risk ve korkusunun günlük yaşam aktiviteleri ve yaşam kalitesi üzerine etkisi. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 4(4): 660-679.
Dıramalı, A., İlçe, A.Ö., İlçe, A.C. 2007. Yaşlılarda ev kazalarının önlenmesi ve ev kazalarının önlenmesine yönelik iç mekân çözümlemeleri. http://www.sde rgi.hacettepe.edu.tr/makaleler/aiciad.pdf. Erişim Tarihi: 06.01.2019.
Doğan, A., Borman, P., Gökçe Kutsal, Y., Ordu Gökkaya, K. 2011. Edt: Bahar Özvarış Ş., Aslan D. Yaşlı Sağlığı Modülleri. Yaşlılık Döneminde Fiziksel Aktivite ve Egzersiz. Anıl Matbaacılık. Ankara.
DPT. 2007. Türkiye’de Yaşlıların Durumu Ve Yaşlanma Ulusal Eylem Planı. Sosyal Sektörler ve Koordinasyon Genel Müdürlüğü, 17-107.
Erdem, M., Emel, F. H. 2004. Yaşlılarda Mobilite Düzeyi Ve Düşme Korkusu. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, (7)1: 1-10.
Gökçe Kutsal, Y., Eyigör S. 2012. Edt: Aslan D., Ertem M. 2012. Yaşlı Sağlığı: Sorunlar ve Çözümler. HASUDER yayın. Palme Yayıncılık. Ankara. 46.
Gökdemir, B. 2017. Edt. Akçiçek F., Şahin S. Yaşlıda düşme ve düşmeyi önleme yolları el kitabı. İzmir.
Güler, Ç., Akın., L. 2006. Halk Sağlığı Temel Bilgiler. 1.Baskı, Ankara, Hacettepe Üniversitesi Yayınları, 1019-1029.
Huang, H., Gau, M., Lin, W., Kernohan, G. 2003. Assessing Risk Of Falling İn Older Adults. Public Health Nursing, 20(5): 399–411.
Hüner, B., Demirhan, E., Atar, S. 2013. Geriatrik hastalarda kas iskelet sistemi hastalıkları. Okmeydanı Tıp Dergisi 29(Ek sayı 2): 75-88.
Işık, A.T., Cankurtaran, M., Doruk, H., Mas MR. 2006. Geriatrik Olgularda Düşmelerin Değerlendirmesi. Türk Geriatri Dergisi, 9(1): 45-50.
Jensen, J., Lundin-Olsson L., Nyberg, L., Yngve, Gustafson,. 2002. Fall And Injury Prevention In Older People Living In Residential Care Cacilities. Annals of Internal Medicine, 136,:733-741.
Jensen, J., Lundin-Olsson L., Nyberg, L., Yngve, Gustafson,. 2002. Fall And Injury Prevention In Older People Living In Residential Care Cacilities. Annals of Internal Medicine, 136: 733-741.
Joint Commission International (JCI). (2010). “National Patient Safety Goals”. http://kawww.jointco mmission.org/NR/rdonlyres/EADA6461-F238-4680-B4E2 07B433B2701/0/08_NPSG_ASL_gp.pdf. Erişim Tarihi: 10.10.2018.
Kartal, M. 2012. Yaşlıda görme kaybı. Türkiye Klinikleri Dergisi. 3(6): 44-48.
Kaymak Karataş, G., Maral, I. 2001. Ankara- Gölbaşı ilçesinde geriatrik popülasyonda 6 aylık dönemde düşme sıklığı ve düşme için risk faktörleri. Geriatri Dergisi. 4 (4): 152-158.
Khow, K.S., Dollard, J., Bray, K., Smyth, C., Chehade, M., Theou, O., 2018. A randomized controlled feasibility study to evaluate the effects of a goal-setting coaching intervention using feedback from an accelerometer on sedentary time in older people at risk off alls (SMART-MOVE): A study protocol. Pilot and Feasibility Studies. 4(173): 1-11.
Koldaş, L. 2017. Yaşlılık ve Kardiyovasküler Yaşlanma Nedir? Turk Kardiyol Dern Ars, 45:1–4.
Kutsal, G.Y. 2015. Yaşlılık Döneminde Sık Görülen Sağlık Sorunları.
Liang, C.K., Chou, M.Y., Peng, L.N., Liao, M.C., Chu, C.L., Lin, Y.T. 2014. Gait speed and risk assessment for falls among men aged 80 years and older: A prospective cohort study in Taiwan. European Geriatric Medicine. 5(5): 298-302.
Nalbant, S. 2008. Yaşlılıkta fizyolojik değişiklikler. Nobel Medicus Online Dergi.
Öztürk Birge, A. (2016). Yaşlı hasta ve hemşirelik bakımı. https://acikders.ankara.edu.tr/pluginfile.php/12065/mod_resource/content/0/YA%C5%9ELI% 20HASTA.pdf. Erişim Tarihi: 01.01.2019.
Rao, S. S. 2005. Prevention of falls in older patients. Am Fam Physician, 72(1): 81-8.
Savcı, A., Bilik, Ö. 2014. Ortopedi ve travmatoloji kliniğinde geriatrik değerlendirme. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Elektronik Dergisi. 7(2): 156-163.
Şennur, C., İlknur, A.A. 2022. Yaşlılarda Düşme Riski, Korkusu Ve Düşme Davranışları İle Düşmeye Yönelik Evde Bakım Gereksinimlerinin İncelenmesi, Samsun Sağlık Bilimleri Dergisi, 7(1): 193-208.
Todd, C., Skelton, D. 2004. What are the main risk factors for falls among older people and what are the most effective ınterventions to prevent these falls? Copenhagen. WHO Regional Office for Europe. Health EvidenceNetwork report; http://www.euro.who.int/document/E82552.pdf. Erişim Tarihi:15.12.2018.
Toraman, A., Ün Yıldırım, N. 2010. Düşme İle İlişkili Ve İlişkisiz Hastalığı Olan Yaşlı Bireylerde Düşme Riski Ve Fiziksel Uygunluk. Turkish Journal of Geriatrics, 13(2): 105-110.
TÜİK 2021. İstatistiklerle yaşlılar https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Istatistiklerle-Yaslilar-2020-37227 Erişim tarihi: 31.03.2021.
Tüzün, F. 1999. Osteoporozun tanımı, sınıflaması ve epidemiyolojisi. İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Sürekli Tıp Eğitimi Etkinlikleri. Osteoporoz sempozyumu. İstanbul. 9-15.
Yaman, H., Akdeniz, M., Howe, J. 2010. GeroFam Kavramı: Önümüzdeki Demografik Değişime Yönelik Bir Çözüm Önerisi. Gero Fam, 1(1): 1-14.
Yeşilbalkan, Ö.U., Karadakovan, A. 2005. Narlıdere dinlenme ve bakımevinde yaşayan yaşlı bireylerdeki düşme sıklığı ve düşmeyi etkileyen faktörler. Türk Geriatri Dergisi. 8(2): 72- 77.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2022 MAS Uygulamalı Bilimler Dergisi
Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
Dergimizde yayımlanan makaleler, 