Patateste Bazı Tarımsal Özellikler Arası İlişkiler

Özet

Bu çalışmanın amacı, kıyı Ege Bölgesi koşullarında yürütülecek bir patates ıslah programında patates klonlarının seçiminde kullanılacak morfolojik ve agronomik özellikler arasındaki basit korelasyon ilişkilerini saptamaktır. Meristem kültürü ile elde edilen 21 adet klon ve 2 kontrol çeşidi 2020 yılında Tesadüf Parseli Deneme Desenine göre 2 tekerrürlü olarak fidelik denemesinde yetiştirilmiştir. Fidelik denemesi 22 Mart 2020 tarihinde Ege Üniversitesi Tarla Bitkileri Bölümü tohumluk patates fideliklerinde sıra arası 50 cm, sıra üzeri 30 cm olacak şekilde 1.5 m uzunluktaki tek sıralı parsellere, her sıraya 4 yumru dikilerek düzenlenmiştir. Gelişme döneminde gerekli bakım işlemleri yapılmış ve deneme 8 Temmuz 2020 tarihinde hasat edilmiştir. Elde edilen veriler standart varyans analizi uygulanarak morfolojik ve agronomik özelliklere ait varyanslar elde edilmiş ve F testi ile kontrol edilmiştir. Morfolojik özellikler değerlendirildiğinde; Klon 177 bitki boyu (74.9 cm) ve sap sayısı (4.5 adet) için üstün bulunmuştur. Dal sayısı için Klon 159 10.0 adet ile en fazla dal sayısına sahiptir. En yüksek yaprak sayısı ortalaması Klon 90 (73 adet) elde edilmiştir. Yaprak boyu için Klon 87 en yüksek değere (5.0 cm) sahiptir. Tarımsal özellikler değerlendirildiğinde; yumru sayısı bakımından Klon 6/7 (20 adet) en yüksek ortalamayı vermiştir. Tek yumru ağırlığı bakımından Klon 51 (65.6 g); ocak verimi (795.4 g), parsel verimi (2.2 kg) ve yumru eni (4,7 cm) bakımından ise Klon 159 en yüksek ortalamalara sahiptir. Yumru boyu bakımından Klon 185 (5.8 cm) en yüksek ortalamaya sahiptir. Ölçülen morfolojik ve tarımsal özellikler istatistiksel olarak önemli varyasyona sahip olduklarından seleksiyon uygulanacak düzeyde bulunduğu için aralarındaki doğrusal ilişkiyi belirleyen basit korelasyon katsayıları saptanarak önem kontrolleri yapılmış ve seleksiyonda kullanılma durumları irdelenmiştir. Morfolojik ve tarımsal özellikler arasında; yumru sayısı ile ocak verimi (0.82), parsel verimi (0.65) ve bitki boyu (0.45); tek yumru ağırlığı ile ocak verimi (0.52) ve parsel verimi arasında (0.78), bitki boyu (0.58), dal sayısı (0.59) istatistiki olarak önemli ve olumlu r değerleri elde edilmiştir. Bu olumlu ve önemli ilişkiler patates ıslahında özellikle verim için yapılacak seçimlerde erken generasyon testi olarak kullanılabilir.